Wat is de EUDR en waarom is deze belangrijk?
Ontbossing is een van de belangrijkste oorzaken van de klimaat- en biodiversiteitscrises, en de EU draagt daaraan bij door een aanzienlijk deel van de producten te consumeren die met ontbossing in verband worden gebracht. Het Intergouvernementeel Panel voor Klimaatverandering (IPCC) stelt onomwonden dat het stoppen van de ontbossing en het herstellen van ecosystemen een van de meest efficiënte manieren is om de CO2-uitstoot terug te dringen en zo de klimaatverandering te bestrijden.
De EUDR heeft tot doel ervoor te zorgen dat een reeks belangrijke producten die in de EU en mondiaal worden verhandeld en geconsumeerd, niet langer bijdragen aan ontbossing en bosdegradatie. De EUDR wil het op de markt brengen of exporteren van producten naar/vanuit de EU die niet voldoen aan wettelijke en duurzaamheidseisen verhinderen, en dus inzetten op producten van 'legale en ontbossingsvrije' oorsprong. Het belangrijkste doel van de EUDR is het verminderen van de impact van de EU op wereldwijde ontbossing door het bevorderen van het verbruik van "ontbossingsvrije" producten.
Op welke producten is EUDR van toepassing?
De EUDR is van toepassing op houtproducten, rubber, palmolie, soja, rundvlees, koffie en cacao, en wil dus dat geen enkele van de producten ontbossing in de hand werkt. Voor hout en afgeleide producten zijn er hiernaast nog bijkomende vereisten om te vermijden dat deze producten bosdegradatie in de hand werken.
Wat betekent EUDR voor bedrijven?
Hoewel de EUDR een Europese wetgeving is, zijn de gevolgen ervan mondiaal. Bedrijven moeten zorgvuldigheid betrachten (‘due diligence’) om ervoor te zorgen dat de producten die zij inkopen legaal zijn en niet hebben bijgedragen aan ontbossing of bosdegradatie. Bedrijven die betrokken producten op de Europese markt brengen (of uit de EU exporteren) - en niet-KMO bedrijven actief op de interne markt - moeten dus een 'Due Diligence systeem' uitvoeren om te bevestigen dat de producten niet afkomstig zijn van land dat na 31 december 2020 is ontbost of aangetast. Bedrijven zullen ook moeten verifiëren dat deze producten in overeenstemming met de relevante wetgeving van het land van productie, inclusief respect voor de mensenrechten, en de rechten van de getroffen inheemse volkeren.
Hoe zal de EUDR worden gehandhaafd?
De controle rond de handhaving en implementatie van de EUDR zal gebeuren op lidstaatniveau, waarbij elke lidstaat haar 'bevoegde autoriteit' voor deze materie zal aanduiden. In heel wat Europese landen moeten deze nog formeel aangeduid worden, maar voor België zal dit de FOD Leefmilieu zijn (die reeds bevoegd is voor de EUTR). Ze zullen toegang hebben tot relevante informatie die door de bedrijven wordt verstrekt, waaronder ook de geolocatiecoördinaten van relevante grondstoffen, en kunnen verdere informatie opvragen en/of onderzoeksdaden stellen op vlak van herkomstanalyse.
Belangrijke data en toekomst
De EUDR is op 29 juni 2023 in werking getreden en de nieuwe regels zullen van toepassing zijn vanaf 30 december 2024. Vrijstellingen en specifieke bepalingen zullen van toepassing zijn op micro- en kleine ondernemingen (kmo's).
In de komende achttien maanden zal de Commissie ook landen, of delen daarvan, benchmarken en hun niveau van ontbossingsrisico bepalen, dat laag, standaard of hoog kan zijn. Producten uit landen met een laag risico zullen onderworpen worden aan een vereenvoudigde due diligence-procedure. Beoordelingen van de Europese Commissie kunnen in de loop van de tijd worden herzien. Tegelijkertijd beoordeelt FSC hoe zijn normen aansluiten bij de EUDR, terwijl het de vereiste stappen identificeert om operators en handelaars verder te ondersteunen om hieraan te voldoen.
Nuttige informatie
- EUDR - officiële tekst
- EUDR-achtergrondinformatie
- EUDR FAQ & guidance (Europese Commissie)
- Factsheet KMO-SME (Europese Commissie)
- website FOD leefmilieu www.eudr.be
- EU Observatory on deforestation and forest degradation: deze site omvat een 'global forest cover map (2020)' en heel wat info over de handel in grondstoffen en kan een handig hulpmiddel zijn bij het uitvoeren van uw DDS