Stakeholderoverleg zorgt voor cultuurverandering binnen Chileens bosbouwbedrijf

“Het FSC-proces heeft de manier waarop we ons tot de samenleving verhouden veranderd,” bevestigt zijn collega Ivan Chamorro (Hoofd afdeling 'Sociale en maatschappelijke verantwoordelijkheid'). “We zijn nu veel opener en niet bang om de dialoog aan te gaan. We maken goede afspraken en lossen moeilijkheden op. We weten dat die er zijn, maar we hebben nu procedures om tot akkoorden te komen. De processen hebben geleid tot een herstructurering van het bedrijf en het ontwikkelen van hele nieuwe methodes om beter betrokken te raken bij onze buren. FSC-certificering heeft ons geholpen op manieren die we niet voor mogelijk hielden."

Het bosbouwbedrijf besloot eind 2009 om voor FSC-boscertificering te gaan, en beschikte toen reeds over een ander keurmerk voor bosbeheer. Al snel werd duidelijk dat de striktere eisen van FSC een uitdaging zouden vormen: FSC-certificering gaat immers niet alleen over het verbeteren van bosbouwpraktijken, maar ook over de manier waarop het bedrijf zich verhoudt tot de maatschappij. “De benodigde veranderingen waren groter dan we ons hadden voorgesteld en anders dan we gewend waren te doen,” zegt Ricardo (Hoofd afdeling Bosbouwontwikkeling). “We moesten oplossingen ontwikkelen in samenwerking met andere stakeholders.” Tegen de tijd dat het gecertificeerd was, in september 2013, was het Chileense bedrijf volledig op z’n kop gezet.

De lokale bevolking betrekken

Aanvankelijk kreeg het bedrijf veel te maken met scepsis. Van oudsher - en vaak nog steeds - ligt de relatie tussen de bosbouwindustrie, de lokale bevolking en milieuactivisten moeilijk. Grote delen van het regenwoud in Chili werden in het verleden omgezet in dennenboom- en eucalyptusplantages. Er zijn conflicten met de lokale bevolking, inclusief de inheemse Mapuche, over landrechten en watertekorten. Het bedrijf heeft forums opgezet waar lokale organisaties ideeën konden uitwisselen over belangrijke milieu- en sociale zaken, omdat ze zich realiseerde dat certificering grote veranderingen zou vereisen. Ongeveer 80 vertegenwoordigers uit de lokale bevolking namen deel, waaronder het WWF. Meer dan 40 voorstellen die door het forum gedaan zijn, werden ondertussen door het bedrijf geïmplementeerd. “Deze veranderingen kunnen grofweg opgedeeld worden in veranderingen die de werkomstandigheden hebben verbeterd, veranderingen die de milieuprestaties hebben doen toenemen en veranderingen die het sociale aspect en de relaties van gemeenschappen verder geholpen hebben,” legt Ricardo uit. Vanzelfsprekend is het werk nog niet af.

Herstel

Een vraag vanuit de lokale bevolking was dat het bedrijf elke bosomvorming na 1994 (de zogeheten ‘FSC cut-off date’) zou compenseren door een gelijkwaardig gebied aan oorspronkelijk bos te herstellen. Het was ingewikkeld om deze gebieden vast te stellen. Bossen die recent omgevormd waren, betroffen vaak kleine, verspreide flarden van secundaire vegetatie. Daarnaast was niet al het land in eigendom van de firma op het moment dat de omvorming plaatsvond. Uiteindelijk stemde het bedrijf in met het herstellen van 25.000 hectare oorspronkelijk bos en struikgewas (2.5% van het grondbezit van het bedrijf). WWF werkte samen met Arauco om ervoor te zorgen dat het herstel – een van de grootste ooit gezien in Chili – maximale voordelen zou opleveren voor biodiversiteit, ecosystemen en lokale ontwikkeling.

Bovendien stemde Arauco ermee in om gebieden met 'High Conservation Values' (HCV) te behouden en te verbeteren. Het bedrijf had al eerder 389.000 hectare oorspronkelijk bos – ongeveer een derde van haar landbezit – gereserveerd voor permanente bescherming, maar slechts 2.900 hectare werd actief beheerd. Door het FSC-proces heeft Arauco 62.763 hectare geïdentificeerd als HCV. Hieronder vallen 37 ecologisch significante gebieden en 69 gebieden met een sociale en culturele waarde. Er is nu een actief beschermingsplan voor elk van deze gebieden.

Cultuurverandering

Mario Rivas, die werkt voor een sociale NGO in Temuco (Zuid-Chili), ziet potentie voor Arauco om verder te bouwen op het werk dat ze begonnen zijn. “Tien jaar geleden was het onvoorstelbaar dat bedrijven zoals Arauco de dialoog zouden aangaan met lokale gemeenschappen,” zegt hij. “Certificering is niet alleen het uitreiken van het certificaat. Het is de eerste stap op weg naar cultuurverandering."

Meer informatie: Dit artikel is gebaseerd op dit originele artikel van WWF (2015).