Als de zon onder de Namibische horizon zakt, werpt ze lange schaduwen over wat gouden graslanden zouden moeten zijn. In plaats daarvan strekken zich dichte struikgewasjes met doornige struiken uit zover het oog reikt. Sommige struiken bereiken een hoogte van vijf meter, waardoor het landschap eruitziet als een bloeiend bos. Maar het verbergt een ecosysteem dat ineenstort.
Onderzoek toont aan dat ongeveer 45 miljoen hectare land in Namibië bedekt is met acaciastruiken - een gebied dat meer dan tien keer zo groot is als Nederland.
In Namibië – een uitgestrekt land dat meer dan twee keer zo groot is als Duitsland, maar slechts 3 miljoen inwoners telt – is de relatie tussen mens en natuur altijd innig geweest. Met meer dan een derde van de beroepsbevolking zonder werk en beperkte economische mogelijkheden, zijn gemeenschappen sterk afhankelijk van vrij beschikbare natuurlijke hulpbronnen. Al generaties lang vormen landbouw en veeteelt de belangrijkste bronnen van inkomsten voor de lokale bevolking.
Maar als er weinig is om op terug te vallen, gebruiken mensen wat ze hebben – totdat het op is. Jarenlange overbegrazing heeft het land van zijn gras beroofd, terwijl omheiningen ervoor hebben gezorgd dat olifanten en antilopen de groei van struiken niet meer konden beheersen, wat heeft geleid tot de verspreiding van doornige struiken. Inheemse houtige planten – soorten die ooit een ondersteunende rol speelden in het ecosysteem van de savanne – explodeerden plotseling in aantal.
Dit zijn geen invasieve planten in de traditionele zin van het woord – ze horen hier thuis. Maar net als gasten die te lang blijven, begonnen ze de omgeving naar hun hand te zetten.
“In ons volkslied zingen we over de prachtige savannes, maar dat is niet de realiteit van vandaag.”
Progress Kashandula, CEO van Namibia Biomass Industry Group (N-BIG)
De wortels van deze struiken concurreren met gras om het toch al schaarse water en voedingsstoffen, waardoor uiteindelijk de groei van gras wordt onderdrukt. Wilde dieren, die zich ooit vrij over de open savannes bewogen, zitten nu gevangen. Voor vee is de situatie al even wanhopig. Koeien staan hulpeloos voor doornige muren en kunnen geen voedsel meer vinden.
Ontdek in dit verhaal van FSC Internationaal hoe dit probleem in Namibië wordt gebruikt als opportuniteit.