Het Eltmann Woud ligt in het hart van Beieren in Zuid-Duitsland en strekt zich uit over 1.126 hectare weelderig groen, een toevluchtsoord voor wandelaars en wilde dieren. Het bos herbergt de grootste reigerkolonie in het noorden van Beieren, met meer dan 200 broedparen, beschermde waterreservaten en culturele bezienswaardigheden.
Christian Bartsch, boswachter van de stad Eltmann en bedrijfsleider van het gemeentelijk bosbouwkantoor, houdt toezicht op dit bloeiende ecosysteem. Samen met zijn trouwe hond doorkruist Christian het bos, observeert de vele veranderingen en zorgt ervoor dat het gezond blijft en een lang leven beschoren is.
Zijn eigen weg vinden in het bos
Christian was niet altijd van plan om boswachter te worden. Als jonge man wilde hij eerst leraar worden. “Pas tijdens mijn militaire dienst, omringd door de natuur, ontdekte ik mijn passie voor bossen.” In 2005 werd Christian officieel boswachter en de afgelopen twintig jaar heeft hij vorm gegeven aan de toekomst van Eltmann Forest, met als doel anderen te inspireren en een blijvende impact te hebben op zijn gemeenschap.
Als boswachter vervult hij vele rollen - natuurbehoud managen, zorgen voor duurzame houtoogst, toezicht houden op de financiën en het publiek informeren over het belang van verantwoorde bosbouw. Bosbeheerders moeten vaak werken op een manier die meerdere aspecten in balans houdt, van het behoud van wilde dieren tot het duurzame gebruik van hout en het betrekken van de gemeenschap bij het begrijpen en ondersteunen van deze inspanningen.
Aanpassen aan een veranderend bos
Het bos is voortdurend in beweging, met uitdagingen zoals klimaatverandering en de noodzaak om behoud en industrie met elkaar in evenwicht te brengen.
Veel aanplantingen uit het verleden, zoals sparren en dennen, passen niet meer bij de huidige omstandigheden. Om de ecologische veerkracht te herstellen, richt Christian zich op biodiversiteit door soorten als eik en kers te herintroduceren, die beter bestand zijn tegen klimaatstress. Zijn werk wordt geleid door FSC-certificering, die de gezondheid en duurzaamheid van het bos op de lange termijn garandeert.
FSC-certificering zorgt ervoor dat het bos op een verantwoordelijke manier wordt beheerd, met het oog op de ecologische gezondheid op lange termijn. Christian's werk omvat zorgvuldige planning om ervoor te zorgen dat deze soorten het licht, de ruimte en de middelen krijgen die ze nodig hebben om te gedijen. Het is een proces dat tijd kost, observatie vereist en een diepgaand begrip van hoe het bos zich ontwikkelt als reactie op zowel menselijke interventie als natuurlijke veranderingen.
Geduld is de kern van Christian's aanpak. Zijn rol vereist dat hij een stapje terug doet en het bos in de gaten houdt, zodat het zich in zijn eigen tempo kan ontwikkelen. In tegenstelling tot traditionele industrieën waar onmiddellijke resultaten worden verwacht, vraagt Christian's werk om langetermijndenken.
“Je moet zien hoe de bomen en planten reageren op de klimaatverandering en hoe het ecosysteem zich aanpast. Dit kost tijd en je zult niet altijd meteen veranderingen opmerken.”
De verborgen helden: dood hout en biotoopbomen
Christian benadrukt ook het belang van dood hout en biotoopbomen, die een essentiële rol spelen in het behoud van een veerkrachtig bos. Dood hout fungeert als een natuurlijk waterreservoir, slaat vocht op en voorkomt verdamping - een functie die steeds belangrijker wordt met het oog op hetere, drogere zomers.
Via een subsidieprogramma heeft Christian's team 2.000 biotoopbomen en 800 dode bomen aan het bos toegevoegd. Deze bomen ondersteunen mossen, schimmels en andere organismen die helpen vocht vast te houden en zorgen zo voor een gezond ecosysteem. Christian's team heeft 20 jaar geleden ook biotoopvijvers aangelegd in deze gebieden. Deze vijvers zijn niet alleen waterreservoirs, maar ook vitale habitats voor vuursalamanders, amfibieën en kamsalamanders.
Een bos dat teruggeeft
Het Eltmann bos is meer dan alleen een toevluchtsoord voor wilde dieren; het is een vitale bron voor de lokale gemeenschap. Elk jaar stroomt er tot 100.000 kubieke meter drinkwater uit de natuurlijke bron van het bos naar het waternetwerk van de stad. Het levert ook duurzame energie, waarbij resthout wordt gebruikt om elektriciteit en warmte op te wekken voor een hele woonwijk en een zwembad.
Christian's inspanningen om een klimaatbestendig bos te creëren strekken zich ook uit tot het stimuleren van nieuwe wilde dieren. Hij hoopt dat het bos binnenkort een zeer zeldzame bezoeker zal aantrekken, de zwarte ooievaar, een vogel die zich nog in het gebied moet vestigen. Samen met zijn team hebben ze nesthulpen geïnstalleerd in de hoop de ooievaars een veilige plek te bieden om een gezin groot te brengen.
Een visie voor de toekomst
Christian's langetermijnvisie voor het bos blijft geworteld in geduld en observatie: “We kunnen niet verwachten dat we alles wat veroorzaakt wordt door klimaatverandering van de ene op de andere dag kunnen oplossen. Zo werkt het niet,” zegt hij en benadrukt het belang van het respecteren van de natuurlijke cyclus.
De FSC-certificering ondersteunt zijn werk door ervoor te zorgen dat zijn methoden voldoen aan de wereldwijde normen voor verantwoord bosbeheer, maar het zijn zijn geduld en begrip van de natuurlijke wereld die zijn dagelijkse beslissingen sturen. Na verloop van tijd, als Christian's zorgvuldige keuzes zich opstapelen, hoopt hij dat het bos langzaam zal veranderen in het meer klimaatbestendige, diverse ecosysteem dat hij voor ogen heeft.
Bezoek de website van FSC Duitsland voor meer informatie over FSC-certificering en de invloed ervan op duurzaam bosbeheer in Duitsland.