Onderzoek toont aan hoe FSC-boscertificering de fauna in het Peruaanse Amazonegebied beschermt

Het onderzoek, uitgevoerd in de provincie Tahuamanu in de Madre de Dios regio in Peru, onderzocht de impact van FSC-boscertificering op vlak van biodiversiteit, waarbij gebruik gemaakt werd van innovatieve onderzoeksmethodes op vlak van bio-akoestiek. Via honderden geluidsopnames, die nadien op diverse wijze geanalyseerd werden, kon in beeld gebracht worden welke diersoorten aanwezig waren in een specifiek gebied. Hierbij werd vooral gekeken naar soorten vogels, apen, amfibieën en insecten.

Bio-akoestiek: luisteren naar de geluiden in het bos

De geluidsopnames werden gemaakt in meerdere secties, verspreid over een 4-tal concessies alsook in ongestoord bosgebied, binnen diezelfde regio. Twee van de vier concessies zijn FSC-gecertificeerd (Maderacre - 49 376 ha en Maderyja - 49 556 ha), de andere twee niet (Chullachaqui - 33 796 ha en Emini - 43 812 ha). De geselecteerde plots zijn vergelijkbaar qua omgeving, qua oppervlakte en ook qua aantal jaren na kap (6-9 jaren na exploitatie). Houtkapconcessies in Peru hebben de verplichting om elke 5 jaar een beheersplan te ontwikkelen, alsook een operationeel jaarplan te hebben. De oogst - doorgaans een tot twee bomen per ha - wordt uitgevoerd in blokken waar eens om de 20 jaar bomen geoogst worden.

Bij FSC-certificering gaan die vereisten nog verder, zowel op vlak qua inventarisatie en lange termijn plannen, met de nodige opvolging en bijsturing waar nodig. Ook wordt in de FSC-gecertificeerde bossen gebruik gemaakt van 'Reduced Impact Logging'. Geselecteerde bomen worden met de nodige voorzichtigheid geveld en getransporteerd, om schade aan andere bomen en bosbodem tot een minimum te beperken. In de FSC-gecertificeerde bossen worden - in tegenstelling tot conventioneel bosbeheer - ook heel wat bijkomende inspanningen gedaan om Hoge Beschermingswaarden te identificeren en beschermen (o.a. door set aside gebieden en bufferzones langs waterlichamen aan te duiden, of door maatregelen te nemen rond de bescherming van de aanwezige biodiversiteit).

FSC-boscertificering en impact op bescherming biodiversiteit

In vergelijking met de niet-gecertificeerde concessies werd in de FSC-gecertificeerde bosgebieden niet enkel kwantitatief meer geluid gemeten, maar ook een grotere variatie van geluiden, wat aantoont dat de FSC-gecertificeerde bossen een hogere soortenrijkdom aan 'akoestisch actieve' soorten hebben. Wanneer deze FSC-gecertificeerde zones vergeleken worden met ongestoord bosgebied, dan is de soortensamenstelling ook sterk gelijklopend, en al zeker in vergelijking met de niet-gecertificeerde bossen. De resultaten van deze studie liggen in het verlengde van wat andere onderzoeken op vlak van (andere) biodiversiteit eerder al aantoonde. Zo toonde ander recent onderzoek (Tobler et al. 2018) reeds aan dat gezonde populaties van grote en middelgrote dieren, waaronder jaguars en poema's, goed gedijen binnen FSC-gecertificeerde bosoperaties in Peru en Guatemala ,en dit in aantallen die gelijkaardig zijn of zelfs hoger liggen dan in naburige beschermde gebieden.

Ongeveer een derde van de tropische bossen wereldwijd zijn momenteel aangeduid voor houtproductie. Als deze houtoogst plaatsheeft op een niet-verantwoorde manier, dan zorgt dit voor een ernstige degradatie en fragmentatie van het bosecosysteem en vormt het een serieuze bedreiging voor de aanwezige biodiversiteit. Wanneer deze houtoogst echter op een voorzichtige, verantwoorde manier plaatsheeft, dan kan deze niet enkel een duurzame socioeconomische ontwikkeling ondersteunen, maar ook de biodiversiteit en het bosecosysteem in standhouden. "Dit onderzoek in de Amazone toont aan dat de biodiversiteit in FSC-gecertificeerde bossen in stand gehouden wordt, en dat verantwoord bosbeheer - naast strikt beschermde gebieden - ook een belangrijke rol heeft om bosecosysteem en hun biodiversiteit te vrijwaren. Er blijft echter zeker nood aan extra onderzoek, ook in andere regio's om onze kennis verder te verbeteren, en waar nodig beschermingsmaatregelen aan te scherpen", zo concludeert het WWF-rapport 'Managing forests, supporting wildlife'.

Meer informatie en bronnen:

• WWF report and press release (2019): Managing forests, supporting wildlife: Can biodiversity thrive in responsibly logged tropical forests? 
• Marconi Campos-Cerqueiran et al. 2019 - artikel 'How does FSC forest certification affect the acoustically active fauna in Madre de Dios, Peru?', Article in Remote Sensing in Ecology and Conservation (24/06/2019)
• Tobler et al. 2018 - artikel 'Do responsibly managed logging concessions adequately protect jaguars and other large and medium-sized mammals? Two case studies from Guatemala and Peru', Article in Biological Conservation(04/2018)