Tracing Nature
Nachtzwaluwen op hun best in FSC-gecertificeerd 'Bosland' in Limburg
‘Bosland’ is de naam van een uitgestrekte bosgebied in het hart van Noord-Limburg en bestaat uit een 12-tal deelgebieden, gelegen in de gemeenten Hechtel-Eksel, Pelt en de steden Lommel en Peer. Naast een belangrijke economische en sociale functie, herbergen deze bossen ook heel wat natuurwaarden.
Tracing Nature
De bossen die gekenmerkt worden door grote oppervlaktes naaldbomen - indertijd aangeplant voor de mijnbouw - zijn vandaag een toonbeeld van multifunctioneel bosbeheer. Bosland herbergt uitzonderlijke natuur en waardevolle historische sites. Tegelijk is het grootste bosgebied van Vlaanderen een belangrijke leverancier van hout en een bron van ontspanningsmogelijkheden voor de mensen uit de buurt en toeristen van veraf.
Thuis van de nachtzwaluw
Minder bekend wellicht is dat het Pijnvencomplex, wat de kern vormt binnen Bosland, de thuis is voor een belangrijke populatie nachtzwaluwen (Caprimulgus europaeus). Deze mysterieuze insecteneter is vooral ’s nachts actief, wat het uiteraard niet makkelijk maakt om meer te weten te komen over hun gedrag, aantallen en hun evolutie.
De Europees beschermde soort is echter een belangrijke ‘indicatorsoort’ voor het beoordelen van de kwaliteit de omgeving en het beheer hiervan. Verder gaat het om een paraplusoort: de beheerwerken die gedaan worden voor het behoud van deze soort, leiden ook tot de bescherming van andere soorten die in hetzelfde gebied voorkomen. In FSC-gecertificeerde bossen is het belangrijk om het beheer te voeren met de nodige aandacht voor dergelijke ‘sleutelsoorten' zoals de nachtzwaluw of bijvoorbeeld ook de gladde slang. Beide soorten hebben nood aan open ruimtes in het bos en geleidelijke bosranden. Houtkap met grotere kapvlakten bieden dus heel wat kansen aan deze soorten, en het bosbeheer houdt hier dan ook rekening mee door deze optimaal te spreiden in het boslandschap.. Ook worden open ruimtes vaak 'voorbereid' zodat ze het ideale habitat vormen voor deze en andere soorten.
Onderzoek en monitoring
De populatie nachtzwaluwen wordt al meer dan 20 jaar nauwgezet onderzocht. Sinds een goeie 10 jaarworden standaard telmethodes bovendien aangevuld door wetenschappelijke opvolging van individuele vogels met o.a. trailcamera’s en zendertjes. Zo onderzoekt men waar de nachtzwaluwen broeden, eten en overwinteren. Die data worden dan wetenschappelijk geanalyseerd door onderzoekers van de vzw Tracing Nature, in samenwerking met vrijwilligers en universiteiten (waaronder de UGent, de KU Leuven en de Universiteit Hasselt).
Meer informatie:
- Tracing Nature vzw
- 'De Nachtzwaluw' - website Bosland
- Overzicht onderzoek Nachtzwaluw - Boslab website