Wat is dat eigenlijk zo’n’ FSC groepscertificaat, en hoe werkt dat precies?
FSC groepscertificering is een type van certificaat waarbij verschillende boseigenaren in groep een FSC certificaat kunnen behalen voor hun bossen. Hierdoor worden zowel de administratieve lasten en de kosten van certificering aanzienlijk gereduceerd. Als beheerder van het groepscertificaat ga ik na of elk lid - elke boseigenaar van mijn groep - de eigen bossen op een verantwoorde, duurzame manier beheert conform het FSC-kader. In de praktijk betekent dit dat ik kandidaat-groepsleden bezoek voor een kennismaking en een eerste analyse van hun beheersplan en hun activiteiten. Als het bosbeheer voldoet aan de vereisten, kan ik ze als groepslid opnemen in mijn groepscertificaat. Vanaf dan is er opnieuw minstens jaarlijks zo’n terreinbezoek. Zelf wordt ik ook jaarlijks geauditeerd door een extern en erkend FSC certificeringsorganisme, die mijn werking komt doorlichten.
Waarom heeft u zo’n groep opgericht in België?
In België bestond tot voor kort slechts één ander groepscertificaat, wat open stond voor zowel openbare als private boseigenaren, maar dit beperkt zich tot Vlaanderen. Daar ik geconfronteerd werd met vraag vanuit de houtmarkt naar FSC-gecertificeerd hout uit Belgische bossen, heb ik de beslissing genomen om zelf ook zo’n groepscertificaat te starten maar dan toegankelijk voor eender welke type van boseigenaar, eender waar in België.
U richt zicht dus op een ‘eender welke type van boseigenaar’ ? En dus richt u zich zowel naar private én publieke boseigenaren?
Dat klopt. Vandaag bestaat de groep enkel uit private boseigendommen, maar het is zeker de bedoeling dat de groep kan evolueren en zich ook kan openstellen naar publieke boseigenaren. Wat deze laatste betreft, wil ik me wel wil beperken tot relatief beperkte oppervlakten (maximaal enkele honderden hectare bos).
Is er eigenlijk een minimale bosoppervlakte om te kunnen toetreden tot uw groep?
Neen, de groep verwelkomt zowel grotere eigenaren met enkele tientallen tot honderdtallen hectare bos, maar evengoed kleinere boseigenaren kunnen toetreden. Wat die laatste betreft, is het wel belangrijk dat het concept van rentabiliteit aanwezig is: om optimaal gebruik te maken van de baten van een FSC certificering, moet er uiteraard ook een relevante houtproductie zijn die uiteraard ook de draagkracht van het bos in kwestie niet mag ondergraven. Maar een echt strikte ‘minimale oppervlakte’ kan ik niet bepalen, omdat het eigenlijk steeds binnen dit kader moet afgewogen worden.
Hoeveel boseigenaars maken er momenteel deel uit van uw groep?
Om te starten met het groepscertificaat verkoos ik om eerder kleinschalig te beginnen op ‘gekend terrein’, waardoor ik me beperkt heb tot de bossen van enkele eigenaars met wie ik al een lange samenwerking heb. Bij de start van de groep eind 2017 waren een 4-tal eigenaars betrokken, die samen ongeveer een 200-tal hectare bos bezitten. Recent heb ik twee Waalse boseigenaren met samen ongeveer 100 ha bos kunnen toevoegen aan het certificaat.
Waarom is het eigenlijk interessant voor een boseigenaar om aansluiting te vinden bij uw groep?
In mijn opdrachten als bosexpert voor onder meer de Verenigde Naties of voor andere internationale instellingen heb ik vaak de internationale handel in bosproducten geanalyseerd. Ook stelde ik regelmatig vast dat het FSC label op internationaal niveau een zeer hoge bekendheid én erkenning geniet. Binnen Europa behaalden ondertussen al heel wat bossen hun FSC-certificering, waardoor het hout als FSC-gecertificeerd hout verkocht kan worden aan de verwerkende industrie. Voor de oprichting van Sylva Nova was er in België enkel FSC-gecertificeerd bos te vinden in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, maar nog niet in Wallonië. Door deze zeldzaamheid – of zeg gerust afwezigheid – van lokaal beschikbaar FSC-gecertificeerd hout in Wallonië aan de ene kant, en een sterke vraag vanuit de sector aan de andere kant, biedt FSC-boscertificering ook aan Waalse boseigenaren een echte kans om hun houtproductie beter te valoriseren.
Heeft FSC hout uit lokale bossen dan echt een meerwaarde op de markt?
Sinds de start van onze groep heb ik al de mogelijkheid gehad om de eerste partijen FSC-gecertificeerd hout te verkopen op stam, geveld langs de weg of met directe levering aan de industrie. Meerdere bedrijven hebben me duidelijk te kennen gegeven dat ze een meerwaarde hechten aan het feit dat ik hen FSC-gecertificeerd hout kan aanbieden. Daarnaast heeft de FSC-certificering me ook al mogelijkheden geboden om hout te commercialiseren bij marktspelers waar ik voorheen niet aan kon verkopen. Uiteraard is het ecologische kader van duurzaam bosbeheer ook zeer belangrijk, maar uiteindelijk blijft het van cruciaal belang dat ook de economische kant klopt en dat FSC-boscertificering ook hierin de nodige voordelen biedt.
Wat zijn de modaliteiten om toe te kunnen treden tot uw groep?
Wel, concreet is de eerste stap uiteraard een kennismaking met de boseigenaar, idealiter zelfs in zijn/haar bos, om reeds een gericht beeld te krijgen. Ook biedt dit de mogelijkheid om vragen te stellen in de twee richtingen, en reeds een eerste inschatting te maken of het gevoerde beheer in overeenstemming is met de vereisten die FSC boscertificering stelt. Algemeen gesproken beheren Belgische of zelfs West-Europese boseigenaren hun bossen doorgaans reeds als een ‘goede huisvader’, met respect voor wet- en regelgeving, waardoor er zich in de praktijk zelden onoverkomelijke moeilijkheden voordoen. Het is wel essentieel dat het respectievelijke bos onder een beheersplan valt dat voldoende gestoffeerd is. Hierbij is het niet noodzakelijk om een beheersplan te hebben dat uitblinkt in wetenschappelijke en andere details, maar uiteraard mogen enkele relevante gegevens niet ontbreken. Mocht het bosbeheersplan toch onvoldoende blijken, dan kan ik uiteraard ook hulp bieden om dit te verbeteren waar nodig. Ook hier zit trouwens een voordeel van de certificering ‘in groep’, daar de ervaring(en) van andere groepsleden altijd nuttige en verrijkende inzichten kan bijbrengen. Als groepsmanager is het uiteraard steeds mijn rol te helpen om - waar nodig - het bosbeheer zowel planmatig als in de praktijk in overeenstemming met de FSC-vereisten te laten gebeuren. Als er aanpassingen nodig zijn, dan gebeurt dit uiteraard steeds in overleg met de eigenaar, die hierin vanzelfsprekend ook de vrijheid van keuze heeft.
Wat zijn eigenlijk uw eigen ambities voor uw groep?
Momenteel ben ik in contact met een tiental boseigenaren, voornamelijk aan Waalse kant, die interesse getoond hebben om eventueel aan te sluiten bij mijn groep. De bedoeling is om uiteraard verder te gaan met de eigenaars die beslissen om hun bosbeheer en houtproductie te valoriseren met FSC certificering. In elk geval staat kwaliteit bij mij boven kwantiteit. Maar het perspectief om op middellange termijn boven de 1000 ha uit te groeien lijkt me wel zeer realistisch.
---
Dit interview werd afgenomen in de zomer van 2018. Voor meer informatie over SylvaNova en de huidige stand van zaken van hun FSC-groepscertificaat kan u hier terecht.