FSC-boscertificering en de bescherming van de bastaardarend

De bastaardarend (Aquila clanga) is een kwetsbare en zeldzame soort. Naar schatting zijn er nog zo'n 3 tot 9 duizend exemplaren in het wild. Ze komen voor in Eurazië, waar ze migreren tussen Centraal-Europa en het zuidoosten van Azië. In tegenstelling tot andere arenden, verkiest deze soort vooral de meer vochtige gebieden in het broedseizoen, waaronder meer vochtige bosgebieden zoals laaglandbossen en bossen in de nabijheid van rivieren, valleien en moerasgebieden.

FSC Belarus

Wit-Rusland heeft na Rusland de tweede grootste populatie met naar schatting zo'n 180 koppels, maar helaas staat de soort sterk onder druk, doordat het boslandschap te sterke wijzigingen ondergaat als gevolg van infrastructuur, intensificatie van het bosbeheer, drainage van vochtigere gebieden, etc. Hierdoor wordt het broed- en jachtgebied ingeperkt. Bovendien zijn bastaardarenden heel schuw, tolereren ze amper menselijke aanwezigheid in hun omgeving en verlaten ze hun territorium bijna zodra mensen er komen. In andere Europese landen zoals Slovakije, Hongarije, Roemenië, Bulgarije en Moldavië is de soort wellicht al verdwenen.

De bescherming van de bastaardarend in Wit-Rusland is dus van groot belang, maar de bestaande wetgeving maakt de situatie niet echt eenvoudiger. De soort geniet wel een wettelijke bescherming via de wetgeving rond natuurbescherming, maar deze wordt vaak als 'te moeilijk voor naleving' bestempeld. Zo is een grondige inspectie vereist in de procedure voor de klassering van een zone als 'speciaal beschermingsgebied'. Deze moet bovendien gevolgd worden door een goedkeuringsproces waarbij diverse organisaties en overheidsdiensten hun goedkeuring moeten geven en hier gaat vaak een (te) lange tijd over. Omwille van de administratieve last kan het tot negen maanden duren voordat de procedure is afgerond en het gebied een speciale bescherming krijgt. In tussentijd zijn de percelen waar de adelaars leven op geen enkele manier beschermd.

FSC-boscertificering legt de lat hoger

In FSC-gecertificeerde bossen is het een vereiste dat de bosbeheerder het nodige doet om zeldzame soorten en hun habitat afdoende te beschermen, wat één van de verschillende categorieën van elementen met een hoge beschermingswaarde is. Al deze aspecten met een 'hoge beschermingswaarde' dienen via een grondige inventarisatie in kaart gebracht te worden, waarbij ook vaak beroep gedaan wordt op lokale milieuorganisaties, experts ter zake en vrijwilligers. Nadien wordt het bosbeheer hierop aangepast, wat in vele gevallen betekent dat bepaalde zones aangeduid worden als beschermd gebied. Wat de bastaardarend betreft was APB-Birdlife Belarus zeer actief: als 'Vogel van het jaar 2019' werd deze prachtige roofvogel volop in de kijker gezet, met heel wat media-aandacht tot gevolg.

FSC-boscertificering zorgt ervoor dat bosbeheerders die kiezen voor een verantwoord bosbeheer verder gaan dan wat het wettelijk kader aan natuurbeschermingsmaatregelen voorschrijft. Met bijna 9 miljoen hectare FSC-gecertificeerd bos (cijfers maart 2020) - één van de grootste oppervlaktes in een Europees land - zorgt dit er mee voor dat ook deze soort een blijvende thuis en toekomst heeft in de bossen van Wit-Rusland.

Voor meer informatie:

“FSC Standard Inspires Conservation of the Greater Spotted Eagle” (FSC International, news 10/09/2019)